Ανάλυση Βάδισης και Κίνησης
Ορισμός
Ανάλυση κίνησης είναι η συστηματική μέτρηση, περιγραφή και εξέταση των ποσοτικών στοιχείων που χαρακτηρίζουν την ανθρώπινη κίνηση. Μέχρι τώρα, η αντιμετώπιση και θεραπεία των προβλημάτων βάδισης ή και κίνησης σε άτομα με νευρομυϊκές παθήσεις, στηριζόταν αποκλειστικά στην φυσική εξέταση, την οπτική εκτίμηση της βάδισης και στον επιλεγμένο ακτινολογικό έλεγχο. Ο τρόπος αυτός είναι ιδιαίτερα υποκειμενικός. Τα στοιχεία είναι δύσκολο να κωδικοποιηθούν και δεν είναι δυνατή η αντικειμενική εκτίμηση των αποτελεσμάτων της εφαρμοζόμενης θεραπείας (χειρουργικής - συντηρητικής).
Τα τελευταία χρόνια η εμβιομηχανική επιστήμη, ανέπτυξε την μεθοδολογία για την αντικειμενική αξιολόγηση της ανθρώπινης κίνησης, χρησιμοποιώντας την πιο σύγχρονη τεχνολογία. Με τον αντικειμενικό προσδιορισμό των φυσιολογικών παραμέτρων της βάδισης, έγινε δυνατός και ο εντοπισμός των παθολογικών μορφών βάδισης.
Τοποθεσία - Προσωπικό
Το 2001 η ΕΛΕΠΑΠ Αθηνών ίδρυσε το πρώτο Κέντρο Ανάλυσης Βάδισης & Κίνησης στην Ελλάδα, που παράγει πορίσματα για την αντιμετώπιση των βαδιστικών προβλημάτων σε παιδιά και σε ενήλικες σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές. Το κέντρο Ανάλυσης Βάδισης & Κίνησης της ΕΛΕΠΑΠ Αθηνών αποτελεί το αρτιότερα εξοπλισμένο κέντρο στην Ελλάδα στον τομέα της ανάλυσης κίνησης. Το ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό του κέντρου περιλαμβάνει, εξειδικευμένους ορθοπαιδικούς, εμβιομηχανικό, εξειδικευμένους φυσικοθεραπευτές, καθώς και φυσίατρο, μέλη της European Society of Motion Analysis in Adults and Children (ESMAC).
Ανάλυση Βάδισης
Στο Κέντρο Ανάλυσης Βάδισης παραπέμπονται παιδιά και ενήλικες από διάφορες ειδικότητες, ιατρικές και θεραπευτικές, για την αξιολόγηση των διαταραχών βάδισης. Απλά περιστατικά όπως πλατυποδία, βλαισοποδία, κοιλοποδία κ.α., αλλά κυρίως σύνθετα κινητικά προβλήματα όπως εγκεφαλική παράλυση, κακώσεις, ακρωτηριασμοί, διάφορα σύνδρομα κ.α.
Αναλυτικότερα, οι περιπτώσεις που βοηθά η Ανάλυση Βάδισης είναι:
- Εγκεφαλική παράλυση
- Επίκτητες εγκεφαλικές βλάβες
- Σύνδρομα με συνοδά κινητικά προβλήματα
- Μυελοδυσπλασία - Μυελομηνιγγοκήλη
- Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις
- Βλάβες Ν.Μ. και περιφερικών νεύρων
- Μυοπάθειες
- Πάρκινσον
- Ανισοσκελίες από διάφορα αίτια
- Στροφικές παραμορφώσεις κάτω άκρων
- Αξιολόγηση ορθωτικών μέσων
- κ.α.
Σκοπός
Σκοπός της εφαρμογής της Ανάλυσης Βάδισης είναι ο εντοπισμός και η τεκμηρίωση των προβλημάτων βάδισης. Οι εξετάσεις της Ανάλυσης Βάδισης χρησιμοποιούνται: α) για τον σχεδιασμό χειρουργικών επεμβάσεων και την παρακολούθηση των αποτελεσμάτων τους β) για τον προγραμματισμό και την παρακολούθηση της συντηρητικής θεραπείας και γ) για τον σχεδιασμό και έλεγχο ορθωτικών / προσθετικών.
Εξοπλισμός - Μετρήσεις
Το εργαστήριο Ανάλυσης Βάδισης και Κίνησης της ΕΛΕΠΑΠ Αθηνών διαθέτει:
- 10 κάμερες τρισδιάστατης καταγραφής (3D Vicon Cameras)
- 2 ψηφιακές κάμερες δισδιάστατης καταγραφής (Pentax & Panasonic digital Cameras)
- 2 δυναμοδάπεδα καταγραφής δύναμης (AMTI)
- 3 φορητούς Ηλεκτρομυογράφους (Noraxon 8 channel)
- 1 πελματογράφο (Medicapture)
- 1 φορητό μετρητή μυϊκής ισχύος (Hoogan)
- 1 προσαρμοζόμενο κρεβάτι κλινικής εξέτασης
- 5 ηλεκτρονικούς υπολογιστές
- 7 software ανάλυσης των παραπάνω δεδομένων.
Οι μετρήσεις που μπορούν να πραγματοποιηθούν κατά περίπτωση είναι: 3D Κινηματική Ανάλυση, 3D Κινητική Ανάλυση, Ανάλυση Μυϊκού Έργου Ισχύος, Ηλεκτρομυογράφημα Βάδισης, Πελματογράφημα (στατικό/ ισορροπίας και δυναμικό), Κλινική Εξέταση, Ανάλυση Ισορροπίας, κ.α.
3D Κινηματική Ανάλυση
Η κινηματική ανάλυση καταγράφει την γωνιακή τροχιά που εκτελούν οι αρθρώσεις κατά την κίνηση και στα τρία επίπεδα του σώματος. Επίσης, καταγράφει τα χωροχρονικά στοιχεία κίνησης, όπως ταχύτητα, απόσταση, ρυθμός βηματισμού, περιόδους στήριξης και αιώρησης, κ.α. Έχει την δυνατότητα να συγκρίνει όλες τις αρθρώσεις, σε κάθε επίπεδο για το δεξί και το αριστερό ημιμόριο και ταυτόχρονα να τα συγκρίνει με τις φυσιολογικές τιμές.
3D Κινητική Ανάλυση
Η κινητική ανάλυση εξηγεί γιατί το σώμα κινείται κατά αυτόν τον τρόπο. Αναλύει τις δυνάμεις αντίδρασης από το έδαφος ως προς την κάθε άρθρωση και σε κάθε επίπεδο. Επιπλέον, αποτυπώνει τις ροπές που εφαρμόζονται σε κάθε άρθρωση, οι οποίες έχουν σαν αποτέλεσμα την ίδια την κίνηση. Τέλος, αναλύει την παραγωγή ισχύος για κάθε άρθρωση.
Ηλεκτρομυογραφικός Έλεγχος
Στο ηλεκτρομυογράφημα μετράται η ηλεκτρική δραστηριότητα των μυών. Δίνει πληροφορίες για την ενεργοποίηση των μυών κατά την εκτέλεση σύνθετων κινήσεων και μπορεί να συγκρίνει το δεξί με το αριστερό ημιμόριο, ταυτόχρονα με τις φυσιολογικές τιμές.
Ανάλυση Ισορροπίας
Στην ανάλυση της ισορροπίας αξιολογείται η ταλάντωση του σώματος πάνω από την βάση στήριξης. Μετράται το σημείο πίεσης και το πόσο αποκλίνει από τα φυσιολογικά δεδομένα. Τα εγκυρότερα τεστ είναι η διατήρηση της ισορροπίας με ανοιχτά και κλειστά μάτια. Ταυτόχρονα μπορεί να αξιολογήσει αν υπάρχει ασύμμετρη φόρτιση μεταξύ των κάτω άκρων.
Κλινική Εξέταση και Ανάλυση Μυϊκού Έργου Ισχύος
Στην κλινική εξέταση αξιολογούνται το εύρος τροχιάς των αρθρώσεων, η μυϊκής ισχύς, ανισοσκελία, σκελετικές παραμορφώσεις και παρεκκλίσεις από το φυσιολογικό, καθώς και σκελετικές στροφές. Επίσης, εφαρμόζονται νευρολογικά και μυοσκελετικά ειδικά τεστ.
Πελματογράφημα
Το στατικό και δυναμικό πελματογράφημα βοηθά στην διάγνωση προβλημάτων που οφείλονται στην ανατομία του ποδιού (πλατυποδία, βλαισοποδία…κ.α) καθώς και στην λειτουργία του κατά την βάδιση. Τα προβλήματα που εντοπίζονται συνήθως αντιμετωπίζονται με ορθωτικά. Αφορά σε: πλατυποδία, κοιλοποδία, βλαισοποδία, πτώση μεταταρσίων κεφαλών, άκανθα πτέρνας, διαβητικό πόδι, ρευματοειδής αρθρίτιδα, ανισοσκελίες, αξονικές παραμορφώσεις κάτω άκρων, συγγενής ραιβοϊπποποδία κ.α. Προϋποθέσεις παραπομπής: α) καλή συνεργασία παιδιού και β) ηλικία άνω των 3 ετών.
Πόρισμα
Τα παραπάνω στοιχεία (Κινηματική Ανάλυση – Κινητική Ανάλυση), συνδυάζονται με Κλινική Εξέταση, Σωματομετρική Ανάλυση, Ανάλυση Στατικής Ισορροπίας και Ανάλυση Μυϊκού Έργου-Ισχύος. Συγκεντρώνονται έτσι, περισσότερες από 200 παράμετροι για την σύνταξη του πορίσματος. Τα στοιχεία αναλύονται από εξειδικευμένη επιστημονική ομάδα που απαρτίζεται από Εμβιομηχανικό, Φυσικοθεραπευτή και Ορθοπαιδικό Χειρουργό. Τέλος, δημιουργείται αναφορά με παρατηρήσεις από την σύγκριση των δεδομένων του εξεταζόμενου με τα αναμενόμενα φυσιολογικά, για να προκύψει το τελικό συμπέρασμα.
Προϋποθέσεις
Προϋποθέσεις παραπομπής είναι: α) το εξεταζόμενο άτομο να βαδίζει ανεξάρτητο ή με κάποιο βοήθημα, β) η ηλικία του να είναι, άνω των 5 ετών και γ) η επικοινωνία και η συνεργασία με τον παραπέμποντα για την πλήρη ενημέρωση του.
Η βιβλιογραφία και η τεχνογνωσία που συνεχώς συσσωρεύονται καθώς και η διεθνής πρακτική, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η Ανάλυση Βάδισης και Κίνησης είναι ένα ανεκτίμητο εργαλείο στην λήψη αποφάσεων για την αντιμετώπιση των περιστατικών με σύνθετα κινητικά προβλήματα.