Λογοθεραπεία
Το Τμήμα Λογοθεραπείας ασχολείται με τις διαταραχές λόγου και ομιλίας και με τις δυσκολίες σίτισης που παρουσιάζονται σε παιδιά βρεφικής, προσχολικής και σχολικής ηλικίας.
Κάθε παιδί αντιμετωπίζεται ολοκληρωμένα, με σκοπό την αύξηση της λειτουργικότητας στους τομείς σίτισης και επικοινωνίας. Συγκεκριμένα, οι λογοθεραπευτές αναλαμβάνουν:
- την αξιολόγηση της επικοινωνίας του παιδιού και τη διάγνωση τυχόν διαταραχών λόγου και ομιλίας
- την αξιολόγηση δυσκολιών σίτισης
- την έγκαιρη αντιμετώπιση των δυσκολιών σίτισης καθώς και των διαταραχών λόγου με εξατομικευμένες θεραπευτικές παρεμβάσεις και καινοτόμα προγράμματα.
Το πρόγραμμα Λογοθεραπείας, βασίζεται στις αρχές της Πρώιμης Παρέμβασης στο πλαίσιο του International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF) που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO).
Η Πρώιμη Λογοθεραπευτική Παρέμβαση που γίνεται σε συνεργασία με τις οικογένειες των βρεφών και με τα υπόλοιπα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας. Στα βρέφη χρησιμοποιείται επίσης η κλίμακα REEL Scale. Η ενημέρωση και καθοδήγηση των γονέων, όπως και η αρμονική σχέση θεραπευτή – παιδιού – γονέα, βοηθά στην εφαρμογή των κατάλληλων θεραπευτικών οδηγιών και στο σπίτι. Η Παρέμβαση περιλαμβάνει:
- Πρόληψη: Λαμβάνοντας υπόψη δυνητικούς παράγοντες κινδύνου (π.χ. παρατεταμένη παραμονή στη ΜΕΝΝ, ιστορικό μη στοματικής σίτισης, δυσκολία θηλασμού, χαμηλό σωματικό βάρος, περιορισμένο ενδιαφέρον για αλληλεπίδραση, περιορισμένη προ-λεκτική επικοινωνία, κλπ.) εφαρμόζονται τεχνικές προκειμένου να προληφθούν ή να μετριαστούν πιθανές μελλοντικές σοβαρότερες δυσκολίες στη σίτιση ή/και στην επικοινωνία των βρεφών, εφόσον αυτό είναι εφικτό.
- Αξιολόγηση: Μέσα από λεπτομερή και με ευαισθησία λήψη ιστορικού από τους γονείς, παρατήρηση του βρέφους κατά την αλληλεπίδραση με τους ανθρώπους και το περιβάλλον του ή/και κατά την ώρα της σίτισης, καθώς και ακολουθώντας πρωτόκολλα αξιολόγησης (βασισμένα στο ICF), περιγράφονται οι δυνατότητες και οι ανάγκες του κάθε βρέφους και εκτιμάται η αναγκαιότητα για παρέμβαση αλλά και η μορφή που αυτή πρέπει να λάβει.
- Θεραπευτική παρέμβαση
Στόχοι:
- η επαρκής, ασφαλής και κατά το δυνατόν σε ακολουθία με τα αναπτυξιακά ορόσημα του βρέφους σίτιση. Η έγκαιρη αντιμετώπιση δυσκολιών σίτισης αφορά βρέφη με δυσκολίες που οφείλονται σε οργανικά, αισθητηριακά ή/και συμπεριφορικά αίτια (π.χ. παθολογικά αντανακλαστικά, δυσκολία θηλασμού, κλπ.)
- η ανάδειξη των επικοινωνιακών δυνατοτήτων του βρέφους για την αποτελεσματικότερη και λειτουργικότερη επικοινωνία με τους οικείους του και τη συμμετοχή του στο φυσικό περιβάλλον του.
Μορφές παρέμβασης:
- Υποστήριξη και εκπαίδευση γονέων σχετικά με την αναγνώριση των δυνατοτήτων και δυσκολιών των παιδιών τους αλλά και την εφαρμογή των απαραίτητων θεραπευτικών τεχνικών στην καθημερινότητά τους
- Ατομικές θεραπευτικές συνεδρίες σε τακτικό ή περιοδικό πρόγραμμα
- Συμμετοχή στη Διεπιστημονική Ομάδα
Στόχος είναι η αμοιβαία ανταλλαγή πληροφοριών, η επίλυση προβλημάτων, η ολιστική αντιμετώπιση των αναγκών του βρέφους και της οικογένειας και η από κοινού στοχοθεσία και ο καθορισμός του θεραπευτικού πλάνου.
- Συντονιστικός ρόλος σε θέματα σίτισης και κατάποσης:
Επικοινωνία με όλες τις εμπλεκόμενες ιατρικές και θεραπευτικές ειδικότητες, παραπομπή για απεικονιστικές εξετάσεις όταν αυτό κρίνεται σκόπιμο (π.χ. γαστροσκόπηση, ακτινογραφία θώρακος, ενδοσκόπηση (FEES), βιντεοακτινοσκόπηση (VFSS), κλπ.), παραπομπή σε Κλινικό Διατροφολόγο και από κοινού με θεράποντες ιατρούς λήψη αποφάσεων σχετικά με το βέλτιστο τρόπο σίτισης (στοματική ή εναλλακτική).
- Υποστήριξη μεταβάσεων:
Διασφάλιση ομαλής μετάβασης σε νέο πρόγραμμα ή πλαίσιο όταν χρειάζεται, π.χ. τυπική εκπαίδευση, εξωτερικό πρόγραμμα θεραπειών, μετακόμιση οικογένειας σε άλλη περιοχή.
- Επιστημονικό έργο:
Η ομάδα της Λογοθεραπείας συμμετέχει σε εκπόνηση ερευνητικού έργου, παρουσιάζει ανακοινώσεις επιστημονικών εργασιών σε συνέδρια, οργανώνει εκπαιδευτικές παρουσιάσεις για το προσωπικό της ΕΛΕΠΑΠ και δημιουργεί πρωτόκολλα αξιολόγησης και θεραπευτικής παρέμβασης.
- Αξιολόγηση & Θεραπευτική παρέμβαση
Είναι σημαντική η έγκαιρη αξιολόγηση και αντιμετώπιση των δυσκολιών μάσησης-κατάποσης που οφείλονται σε οργανικά αίτια (πχ. Εγκεφαλική Παράλυση) ή μη οργανικά αίτια (πχ. συμπεριφορά) για την επαρκή και ασφαλή σίτιση του παιδιού καθώς και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής όλης της οικογένειάς του. Την αξιολόγηση και την παρέμβαση και την εκπαίδευση των γονέων αναλαμβάνουν εξειδικευμένοι λογοθεραπευτές στον τομέα της δυσφαγίας.
- Ιατρική παρακολούθηση παιδιών
Το πρόγραμμα δυσφαγίας στελεχώνεται από ιατρικές ειδικότητες (Φυσίατρο εξειδικευμένο στην παιδιατρική αποκατάσταση, Γαστρεντερολόγο παίδων, Πνευμονολόγο παίδων), από Κλινικό Διατροφολόγο, που σε συνεργασία με τον λογοθεραπευτή και τους γονείς, αντιμετωπίζουν εξατομικευμένα τις δυσκολίες του κάθε παιδιού. Το παιδί παραπέμπεται σε κάθε ειδικότητα ανάλογα με τις ανάγκες του (πχ. αναπνευστικά προβλήματα, δυσκοιλιότητα, παλινδρόμηση, χαμηλό σωματικό βάρος, κλπ.)
- Ομάδα Δυσφαγίας
Διεπιστημονική ομάδα που αποτελεί καινοτομία στην αντιμετώπιση σοβαρών δυσκολιών σίτισης με στόχο την αντιμετώπιση σοβαρών δυσκολιών σίτισης λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και επιθυμίες του παιδιού και της οικογένειας. Πραγματοποιείται ιατρική εξέταση του παιδιού και συζήτηση μεταξύ διαφορετικών ειδικοτήτων που ασχολούνται με το παιδί (ιατροί, θεραπευτές, διαιτολόγος, ψυχολόγος) και των γονέων και προτείνονται τρόποι αντιμετώπισης των δυσκολιών.
Οι λογοθεραπευτές συνεργάζονται καθημερινά με εργοθεραπευτές και φυσικοθεραπευτές κατά την εκπαίδευση σίτισης παιδιών.
Παιδιά με κινητικές και αναπτυξιακές διαταραχές (πχ. Εγκεφαλική Παράλυση, Σύνδρομα) μπορεί να παρουσιάζουν δυσκολίες επικοινωνίας όπως καθυστέρηση λόγου ή/και ομιλίας, διαταραχές άρθρωσης, φωνολογικές διαταραχές, λεκτική δυσπραξία, δυσαρθρία, διαταραχές ροής ομιλίας.
Η αξιολόγηση λόγου ή/και ομιλίας και η διάγνωση των διαταραχών, πραγματοποιείται από τους έμπειρους λογοθεραπευτές του τμήματος ώστε να καθοριστούν οι δυνατότητες και οι ανάγκες του κάθε παιδιού, και στη συνέχεια να τεθούν θεραπευτικοί στόχοι σε συνεργασία με τους γονείς.
Η θεραπευτική παρέμβαση μπορεί να είναι ατομική, ομαδική, ακόμη και διαθεραπευτική, ενώ παράλληλα πραγματοποιείται υποστήριξη και εκπαίδευση γονέων. Η εκπαίδευση, αφορά την κατανόηση των δυνατοτήτων και δυσκολιών του παιδιού, και την εφαρμογή τεχνικών. Επιπλέον, υπάρχει συνεργασία με εξωτερικούς φορείς, και ειδικούς για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας του παιδιού σε άλλα πλαίσια.